LGS 2026: Velilerin En Büyük Sorumluluğu
LGS (Liselere Geç iş Sistemi), sadece öğrenciler için değil, veliler için de zorlu bir süreçtir. 8. sınıfta ergenlik döneminin zirvesinde olan çocuğunuz, hem hormonal değişimlerle hem de sınav kaygısıyla mücadele ediyor. Bu dönemde ailenin yaklaşımı, çocuğun başarısını ve mental sağlığını doğrudan etkiler.
2026 LGS'ye hazırlanan öğrencilerin velileri olarak, sizler için hazırladığımız bu kapsamlı rehberde, doğru yaklaşımları, yapılmaması gereken hataları ve pratik çözümleri bulacaksınız.
⚠️ Kritik Hatırlatma
Çocuğunuz bir "sınav makinesi" değil, duygusal ihtiyaçları olan bir insandır!
LGS sonucu ne olursa olsun, çocuğunuzun mental sağlığı ve sizinle olan ilişkisi her şeyden önemlidir. Bu gerçeği asla unutmayın.
Ergenlik ve LGS: İki Zorluk Aynı Anda
8. sınıf öğrencileri, ergenlik döneminin en yoğun yıllarını yaşar. Bu dönemde:
Ergenlik Döneminin Özellikleri:
- 🧠 Beyin gelişimi devam ediyor - Duygusal kontrol henüz tam gelişmemiş
- 💭 Kimlik arayışı - "Ben kimim?" sorusu zihinlerini meşgul eder
- 👥 Akran ilişkileri ön plandadır - Arkadaşları ailelerinden daha önemli görünebilir
- 😤 Otoriteye karşı isyan - Ebeveyn söylediklerini sorgulamak normaldir
- 🎭 Duygu değişimleri - Bir anda mutlu, bir anda öfkeli olabilirler
Bu duygusal karmaşa sınav stresi ile birleşince, çocuğunuz inanılmaz bir baskı altındadır. İşte tam burada, velilerin yaklaşımı devreye girer.
LGS Sürecinde Velilerin Yapmaması Gereken 8 Kritik Hata
1. Çocuğunuzu Başkalarıyla Kıyaslamak
❌ Yanlış Yaklaşım:
"Komşunun çocuğu hep çalışıyor, sen hep telefondasın."
"Arkadaşın şu kadar net yapıyor, sen neden yapamıyorsun?"
✅ Doğru Yaklaşım:
"Geçen haftaya göre matematikte ilerleme görmüşsün, harika!"
"Senin kendi hedefin ne? Ona doğru ilerlediğini düşünüyor musun?"
Neden Kıyaslama Zararlıdır?
- • Çocuğun özgüvenini yok eder
- • "Asla yeterli olamayacağım" düşüncesine yol açar
- • Sizinle arasındaki güveni zedeler
- • Motivasyon kaybına neden olur
2. Aşırı Yüksek Beklenti Koymak
Velilerin Yaygın Hataları:
- ❌ "Sen kesinlikle Fen Lisesi'ne gideceksin"
- ❌ "Bu sınavda başarısız olursan hayatın biter"
- ❌ "Ailemizdeki herkes iyi okul kazandı, sen de kazanacaksın"
✅ Doğru Yaklaşım:
- ✅ "Hedefin ne? Bu hedefe ulaşmak için ne yapabiliriz?"
- ✅ "Elinden gelenin en iyisini yap, sonuç ne olursa birlikte değerlendiririz"
- ✅ "Başarı sadece bir sınav sonucu değildir, hayat uzundur"
3. Aşırı Güven Göstermek (Gerçekçi Olmayan İyimserlik)
Bazı veliler, çocuklarının çalışma durumunu görmezden gelerek "Sen zaten başarılısın, sınav kolay gelecek" gibi yanlış mesajlar verir. Bu yaklaşım, çocuğun sınavı ciddiye almamasına neden olabilir.
Dengeli Yaklaşım:
"Çok yeteneklisin, ama bu sınavda başarı için düzenli çalışma gerekiyor. Birlikte bir plan yapalım mı?"
4. Aşırı Kontrol ve Baskı
Aşırı Kontrol Örnekleri:
- ❌ Her saatini planlamak ve kontrol etmek
- ❌ Telefonu tamamen yasaklamak
- ❌ Arkadaşlarıyla görüşmesini engellemek
- ❌ "Sen sadece ders çalış, gerisini ben hallederim" demek
Dengeli Kontrol:
- ✅ Çocuğunuzla birlikte haftalık program yapın (dayatmayın)
- ✅ Telefon kullanımında sınır belirleyin ama yasaklamayın (örn: Günde 1 saat)
- ✅ Haftada 1 gün tamamen serbest bırakın
- ✅ Sosyal aktivitelere izin verin (dengeli olmalı)
5. Aşırı İlgisizlik
Bazı veliler de tam tersine, "Sen büyüdün, kendi işini kendin hallet" diyerek çocuğu yalnız bırakır. Bu yaklaşım da hatalıdır.
İlgisizliğin Etkileri:
- • Çocuk "Ailem umursamıyor" hisseder
- • Motivasyon düşer
- • Yalnızlık hisseder
- • Destek alamadığı için zorluklarla tek başına mücadele eder
✅ Doğru İlgi Gösterme:
- ✅ Haftada bir "Nasıl gidiyor? Desteğe ihtiyacın var mı?" diye sorun
- ✅ Çocuğunuzun odasına girip 10 dakika sohbet edin
- ✅ Deneme sonuçlarını birlikte değerlendirin
- ✅ "Ben yanındayım" mesajını verin
6. Aşırı Kaygı Göstermek
Kaygılı Veli Davranışları:
- ❌ "Ya kazanamazsan ne olacak?" endişesi sürekli dile getirmek
- ❌ Çocuğun önünde sürekli LGS konuşmak
- ❌ "Bu sınav hayatını belirler" baskısı yapmak
- ❌ Kendi stresiyle çocuğu etkilemek
✅ Sakin Yaklaşım:
"LGS önemli bir sınav ama hayatın sonu değil. Elinden geleni yap, sonuç ne olursa birlikte çözüm buluruz."
7. Çocuğunuzu Anlamaya Çalışmamak
Ergenlik döneminde çocuklar "Anlaşılamadıklarını" hisseder. "Ders çalışmak istemiyorum" dediğinde, altında yatan gerçek neden farklı olabilir:
Çocuğunuz "Çalışmak İstemiyorum" Dediğinde Altta Yatan Nedenler:
- 📌 "Yorgunum, enerjim kalmadı"
- 📌 "Başaramayacağımdan korkuyorum"
- 📌 "Arkadaşlarımın ne yaptığını merak ediyorum"
- 📌 "Bu kadar çalışmanın bir anlamı var mı bilmiyorum"
- 📌 "Kimse beni anlamıyor"
✅ Empati ile Yaklaşın:
"Çalışmak istemediğini anlıyorum. Bunun nedeni nedir acaba? Konuşmak ister misin?"
İlk cevap "Bilmiyorum" olabilir, ama kapıyı açık bıraktığınızda, zamanla açılır.
8. Çocuğunuzun Çabasını Takdir Etmemek
Birçok veli, sadece sonuca odaklanır. "80 net yaptın ama 85 olmalıydı" derken, çocuğun gösterdiği çabayı görmez.
❌ Yanlış: Sadece Sonuca Odaklanma
"Neden daha fazla net yapmadın?"
✅ Doğru: Süreci Takdir Etme
"Bu hafta her gün düzenli çalıştığını gördüm, çok gurur duydum. Net sayın da arttı, harika!"
LGS Sürecinde Veliler Ne Yapmalı? 8 Etkili Strateji
1. Duygusal Destek Sağlayın
Duygusal Destek Nasıl Sağlanır?
- Dinleyin: Çocuğunuz konuşmak istediğinde, telefonunuzu bırakın, tam dikkatinizi verin
- Eleştirmeden Kabul Edin: "Sen böyle hissetmiyorsun" demek yerine, "Yorgun hissetmen normal" deyin
- Fiziksel Yakınlık: Bazen bir kucaklama, bin kelimeden güçlüdür
- "Ben Yanındayım" Mesajı: "Her durumda seni seviyorum, başarı veya başarısızlık bunu değiştirmez"
2. Gerçekçi Hedefler Belirleyin
Hedef belirleme sürecini çocuğunuzla birlikte yapın. Dayatmak yerine, ona kendi hedeflerini sorarak başlayın:
Hedef Belirleme Sohbeti:
- 1. Adım: "Hangi liselere gitmek istersin?" diye sorun
- 2. Adım: "Bu okullar için ne kadar net gerekiyor?" araştırın
- 3. Adım: "Şu anki netlerinle hedef arasındaki fark nedir?" hesaplayın
- 4. Adım: "Bu farkı kapatmak için ne yapabiliriz?" birlikte plan yapın
3. Çalışma Ortamı Oluşturun
- 📚 Sessiz, aydınlık bir çalışma köşesi hazırlayın
- 📚 Ergonomik masa ve sandalye temin edin
- 📚 Çalışma saatlerinde evde gürültüyü minimize edin
- 📚 Sağlıklı atıştırmalıklar hazırlayın (meyve, kuruyemiş)
4. Sağlıklı Yaşam Alışkanlıklarını Destekleyin
Sağlıklı Yaşam Checklist:
- ✅ Uyku: 8 saat düzenli uyku (23:00'te yat, 07:00'de kalk)
- ✅ Beslenme: 3 ana öğün + 2 ara öğün (şekerli yiyeceklerden kaçının)
- ✅ Fiziksel Aktivite: Günde 30 dakika yürüyüş/spor
- ✅ Ekran Süresi: Ders dışı max 2 saat telefon/bilgisayar
- ✅ Sosyal Zaman: Haftada 1 gün arkadaşlarıyla görüşme
5. Motivasyon Sağlayın (Ödül Sistemi)
Çocuğunuzu motive etmek için küçük ödüller kullanabilirsiniz:
Örnek Ödül Sistemi:
- 🎁 Haftalık hedefe ulaştıysa → Hafta sonu sinemaya gitme
- 🎁 Deneme sınavında net artışı → Favori yemeğini yapma
- 🎁 1 aylık düzenli çalışma → Küçük bir hediye alma
Not: Ödül, "Para" veya "Büyük hediyeler" olmamalı. Duygusal değeri olan şeyler daha etkilidir.
6. Profesyonel Destek Alın (Gerekirse)
Eğer çocuğunuz:
- • Sürekli mutsuz ve endişeli
- • Uyku problemi yaşıyor
- • Sosyal ilişkilerinden tamamen koptu
- • "Artık çalışamıyorum" diyor ve motivasyonunu kaybetti
Bir psikoloğa başvurmaktan çekinmeyin. Bu, başarısızlık değil, akıllıca bir karardır.
7. Kendinize de Zaman Ayırın
LGS sürecinde sadece çocuğunuz değil, siz de stres yaşıyorsunuz. Kendinize zaman ayırmayı ihmal etmeyin:
- • Haftada 1 kez hobinizle ilgilenin
- • Arkadaşlarınızla görüşün
- • Spor yapın, yürüyüşe çıkın
- • Eşinizle "LGS dışında" konular konuşun
8. Başarısızlığı Normalleştirin
Hatırlatma:
"LGS sonucu, hayatınızın sonu değildir. Başarısız olunsa bile, alternatif yollar vardır."
Çocuğunuza bu mesajı verin: "Elinden geleni yap, sonuç ne olursa birlikte çözüm buluruz. Seni seviyorum."
LGS Sürecinde Velilerin Unutmaması Gereken 5 Altın Kural
- 1. Çocuğunuz bir "sınav makinesi" değil, bir insandır
- 2. Başarı = Not değil, çaba + gelişimdir
- 3. Sizin yaklaşımınız, çocuğunuzun mental sağlığını doğrudan etkiler
- 4. Kıyaslamak değil, desteklemek görevinizdir
- 5. LGS sonucu ne olursa olsun, çocuğunuzla ilişkiniz her şeyden önemlidir
Sonuç: 2026 LGS'de Velilere Son Öneriler
LGS 2026 sürecinde, en büyük destek kaynağınız siz, velilersiniz. Ancak bu destek, baskı, kıyaslama veya aşırı kontrol şeklinde olmamalıdır. Çocuğunuzun yanında olun, ama ona nefes alma alanı da bırakın.
Unutmayın ki, LGS sadece bir sınavdır. Çocuğunuzun değeri, bir sınav sonucuyla ölçülemez. Siz ona "Sen çok değerlisin, başarı veya başarısızlık bunu değiştirmez" mesajını verdiğinizde, hem onun özgüveni artar hem de sizinle arasındaki bağ güçlenir.
💙 LGS 2026 Sürecinde Ailenize Başarılar!
Rehber Panda olarak, veli rehberliği, çocuk psikolojisi ve sınav sürecinde aile desteği konularında daha fazla içerik için bloglarımızı takip edin. Unutmayın, siz yalnız değilsiniz! 🤝
Kazım İncebacak
Sınav Başarı Uzmanı
Size özel hazırlanmış çalışma programları ile hedeflediğiniz sınavda başarıya ulaşın.
Danışmanlık için İletişim