Paylaş:
25 dakika okuma
📚 Dil Bilgisi Kuralları
YKS ve TYT'de dil bilgisi konularını sistemli olarak öğrenin
📖 Bu Rehberde Ele Alacağımız Konular
- Kelime Türleri: İsim, sıfat, zamir, fiil
- Cümle Ögeleri: Özne, yüklem, nesne, tümleç
- Cümle Türleri: Yapı, anlam, tür bakımından
- Ek Bilgisi: Yapım ve çekim ekleri
- Ses Bilgisi: Ünlü-ünsüz uyumu, ses olayları
- Yazım Kuralları: Büyük-küçük harf, bitişik-ayrı
- Noktalama: İşaretlerin doğru kullanımı
- Sınav Teknikleri: Hızlı çözüm stratejileri
🏷️ Kelime Türleri
🏠 İsim (Ad)
📋 Tanım ve Özellikler
- Varlık, olay, durum ve kavramları karşılar
- Cümlede özne, nesne, tümleç görevinde bulunur
- Çoğul eki alabilir (-lar/-ler)
- İyelik ve hâl ekleri alır
🎯 İsim Türleri
- Somut: Görebildiğimiz (masa, kitap)
- Soyut: Göremediğimiz (sevgi, adalet)
- Özel: Büyük harfle başlar (Ankara)
- Cins: Türü belirtir (şehir, insan)
⚡ Sınavda İsim Tespiti
Hızlı Test Yöntemleri:
- "-lar/-ler" ekini alabilir mi?
- "Bu/şu/o" belirleyicileriyle kullanılabilir mi?
- Sıfatlarla nitelenebilir mi?
- İyelik eki alabilir mi?
Örnekler:
- "Kitaplar" (çoğul eki aldı)
- "Bu masa" (belirleyici ile)
- "Güzel çiçek" (sıfat ile)
- "Annemin" (iyelik eki ile)
🎨 Sıfat
📋 Tanım ve Görev
- İsimleri niteler, belirtir, sınırlar
- İsimden önce gelir
- Çoğul eki almaz
- Yüklem olabilir
📝 Sıfat Türleri
- Niteleme: Özellik belirtir (güzel, zeki)
- Belirtme: Miktar/sıra belirtir (bir, ikinci)
- İşaret: Gösterir (bu, şu, o)
- Soru: Soru sorar (hangi, kaç)
👤 Zamir
📋 Tanım ve Özellikler
- İsmin yerine kullanılan kelimelerdir
- Cümlede ismin tüm görevlerini üstlenebilir
- Çekim eklerini alır
- Belirsizlik giderir veya yaratır
👥 Kişi Zamirleri
- 1. kişi: ben, biz
- 2. kişi: sen, siz
- 3. kişi: o, onlar
👆 İşaret Zamirleri
- Yakın: bu, bunlar
- Orta: şu, şunlar
- Uzak: o, onlar
❓ Soru Zamirleri
- Kim: kişi sorar
- Ne: şey sorar
- Hangi: seçim sorar
❌ Belirsizlik Zamirleri
- Kimi: bazı kişiler
- Birisi: belirsiz kişi
- Hiçbiri: olumsuzluk
⚡ Fiil
📋 Tanım ve Görev
- Hareket, oluş, durum bildirir
- Cümlenin yüklemidir
- Kişi ve zaman ekleri alır
- Cümleyi tamamlar
🎯 Fiil Türleri
- Hareket: koşmak, yazmak
- Oluş: büyümek, açmak
- Durum: olmak, bulunmak
- Kılış: yapmak, etmek
⏰ Fiil Çekimi
Geçmiş Zaman:
- -dı/-di/-du/-dü
- -mış/-miş/-muş/-müş
- "geldi, gitmiş"
Şimdiki Zaman:
- -(ı/i/u/ü)yor
- -mekte/-makta
- "geliyor, gitmekte"
Gelecek Zaman:
- -(y)acak/-(y)ecek
- -r ekiyle geniş zaman
- "gelecek, gider"
🧩 Cümle Ögeleri
👑 Özne
📋 Tanım ve Özellikler
- Filin bildiği hareket, oluş, durumu yapan varlık
- "Kim?" "Ne?" sorularıyla bulunur
- Genellikle cümle başında yer alır
- Gizli özne olabilir (fiil ekinde)
📝 Özne Türleri
- Açık özne: "Ali okula gitti."
- Gizli özne: "Okula gittim." (ben)
- Belirsiz özne: "Kapıyı çaldılar."
- Genel özne: "İnsan ölümlüdür."
⚡ Yüklem
📋 Tanım ve Görev
- Öznenin yaptığı işi, durumu bildirir
- Cümlenin esas ögesidir
- Genellikle cümle sonunda bulunur
- "Ne yapıyor?" "Nasıl?" sorularıyla bulunur
🎯 Yüklem Türleri
- Fiil yüklemi: "Çocuk koşuyor."
- İsim yüklemi: "O öğretmendir."
- Sıfat yüklemi: "Hava güzel."
- Birleşik yüklem: "Yardım etti."
🎯 Nesne ve Tümleç
🎯 Nesne
- Geçişli fiillerin etki ettiği varlık
- "Neyi?" "Kimi?" sorusu ile bulunur
- Belirtme durumu eki alabilir (-ı/-i-/-u/-ü)
- Örnek: "Kitabı okudu."
🔗 Tümleç
- Cümleyi anlam bakımından tamamlar
- Yer, zaman, durum, sebep bildirir
- Hâl ekleri alır
- Örnek: "Evde ders çalışıyor."
📐 Cümle Türleri
🏗️ Yapısına Göre Cümle Türleri
Basit Cümle:
- Bir yüklem, bir özne
- "Ali okula gitti."
- Kısa ve anlaşılır
Birleşik Cümle:
- İki veya daha fazla temel cümle
- "Ali geldi, Ayşe gitti."
- Bağlaçlarla bağlanır
💭 Anlamına Göre Cümle Türleri
Olumlu/Olumsuz:
- "Geldi." (olumlu)
- "Gelmedi." (olumsuz)
Soru Cümlesi:
- "Geldi mi?"
- "Kim geldi?"
Ünlem Cümlesi:
- "Ne güzel!"
- "Vay canına!"
Emir Cümlesi:
- "Gel buraya!"
- "Çalış!"
🎭 Türüne Göre Cümle Çeşitleri
Kurallı Cümle:
- Özne + Nesne + Yüklem sırası
- "Ali kitabı okudu."
- Türkçenin doğal sırası
Devrik Cümle:
- Kelime sırası değişmiş
- "Kitabı Ali okudu."
- Vurgu amaçlı kullanılır
🔧 Ek Bilgisi
🏗️ Yapım Ekleri
📋 Tanım ve İşlev
- Kelime köklerine eklenerek yeni kelimeler türetir
- Kelime türünü değiştirebilir
- Anlam değişikliği yaratır
- Kelime dağarcığını genişletir
⚙️ Çekim Ekleri
📋 Tanım ve İşlev
- Kelimeleri cümle içinde kullanıma hazırlar
- Kelime türünü değiştirmez
- Gramer ilişkilerini belirtir
- Cümle ögelerini bağlar
🏠 İsim Çekim Ekleri
- Çoğul: -lar/-ler
- İyelik: -im/-in/-i
- Hâl ekleri: -i/-e-/-de/-den/-le
- Soru: -mi/-mı/-mu/-mü
⚡ Fiil Çekim Ekleri
- Zaman: -dı/-yor/-acak
- Kişi: -m/-n/-
- Kip: -se/-sa (istek), -malı (gereklilik)
- Çatı: -n (edilgen), -ş (işteş)
🔊 Ses Bilgisi
🎵 Ünlü Uyumu
📋 Kalınlık-İncelik Uyumu
- Kalın ünlüler: a, ı, o, u
- İnce ünlüler: e, i, ö, ü
- Kelimede aynı tür ünlüler bulunur
- Örnek: kalem, kapı
🎯 Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu
- Düz ünlüler: a, e, ı, i
- Yuvarlak ünlüler: o, ö, u, ü
- İlk heceyi takip eder
- Örnek: okul, üzüm
⚡ Ek Seçimi
Kalın Kelime:
kapı + lar = kapılar
İnce Kelime:
çiçek + ler = çiçekler
Yuvarlak:
okul + um = okulum
Düz:
ev + im = evim
🔀 Ses Olayları
🔄 Ünsüz Değişimi
- p → b: kitap + ı = kitabı
- ç → c: ağaç + ı = ağacı
- t → d: süt + ü = südü
- k → ğ: gök + ü = göğü
➕ Ünsüz Türemesi
- su + ya = suya
- anne + ye = anneye
- İki ünlü arasında y/n/s/ş türer
❌ Ünsüz Düşmesi
- burun + u = burnu
- boyun + u = boynu
- İkinci hecedeki n düşer
🔄 Ünlü Değişimi
- demek → diyor
- görmek → görüyor
- Fiillerde kök ünlüsü değişir
✍️ Yazım Kuralları
📝 Temel Yazım Kuralları
🔤 Büyük-Küçük Harf Kuralları
Büyük Harfle Yazılanlar:
- Cümle başları: "Bugün..."
- Özel isimler: "Ahmet, Ankara"
- Kitap adları: "Nutuk"
- Hitaplar: "Sayın, Bay"
Küçük Harfle Yazılanlar:
- Cins isimler: "öğretmen, doktor"
- Mevsimler: "yaz, kış"
- Rütbeler: "general, albay"
- Unvanlar: "profesör, doçent"
🔗 Bitişik-Ayrı Yazım
Bitişik Yazılanlar:
- Birleşik fiiller: "yapabilmek"
- Takı fiiller: "sevememek"
- Sıralama sayıları: "birinci"
- Zamirler: "bundan, şunlara"
Ayrı Yazılanlar:
- Soru eki: "geldi mi?"
- Edat tamlamaları: "ev ile"
- Kısaltmalar: "T. C."
- İkilemeler: "güzel güzel"
📌 Noktalama İşaretleri
Nokta (.):
Cümle sonu, kısaltmalar
Virgül (,):
Sıralama, nefes molası
Noktalı virgül (;):
Uzun sıralama
İki nokta (:):
Açıklama, liste başı
🎯 Sınav Stratejileri
🏆 Dil Bilgisi Sorularında Başarı
📚 Sistematik Çalışma
- Konuları sırayla işle
- Her konudan örnekler çöz
- Kuralları ezberle
- Düzenli tekrar yap
⚡ Hızlı Çözüm
- Test yöntemlerini kullan
- Ek analizi yap
- Kelime türü belirle
- Eliminasyon tekniği
🎯 Odak Alanları
- Kelime türleri analizi
- Cümle ögeleri tespiti
- Ek bilgisi sorular
- Ses olayları kuralları
🚫 Yaygın Hatalar
- Ek karıştırma
- Görev karıştırma
- Kural ezberlememe
- Pratik yapmama
🎓 Sonuç
Dil bilgisi, Türkçe sınavlarının temelini oluşturur. Bu rehberde öğrendiğiniz tüm kuralları sistematik olarak çalışın. Kelime türlerini ayırt etme, cümle ögeleri analizi, ek bilgisi ve ses olayları konularında uzmanlaşın. Dil bilgisinde sağlam temele sahip olmak, tüm Türkçe sorularında başarınızı artıracaktır!
📊 Hedeflenen Başarı
🎯 Doğruluk Oranı
%95+
⚡ Çözüm Hızı
45 sn
📈 Kural Bilgisi
%100
K
Kazım İncebacak
Sınav Başarı Uzmanı
6 Yıl
Tecrübe
500+
Başarılı Öğrenci
%95
Başarı Oranı
Size özel hazırlanmış çalışma programları ile hedeflediğiniz sınavda başarıya ulaşın.
Danışmanlık için İletişim4.9/5 Öğrenci Memnuniyeti