Paylaş:
12 dakika okuma
TYT Felsefe Konuları ve Kapsamlı Çalışma Rehberi 2026
TYT Felsefe, soyut düşünce ve kavram analizi gerektiren, öğrencilerin mantık yürütme becerilerini ölçen önemli bir derstir. Bu rehberde, TYT Felsefe konularını, önemli filozofları, felsefi akımları ve etkili çalışma stratejilerini detaylıca inceleyeceğiz.
🧠 Felsefe Nedir ve Temel Özellikleri
Felsefenin Tanımı ve Özellikleri
- Tanım: Varlık, bilgi, değer ve insan problemlerini akıl yoluyla sistemli olarak inceleyen düşünce etkinliği
- Eleştirel Olma: Her türlü bilgiyi sorgulama ve eleştirme
- Refleksif (Düşünümsel) Olma: Düşünce üzerine düşünme
- Tutarlı ve Sistemli Olma: Çelişkisiz ve bütünlüklü açıklamalar
- Evrensel Olma: Genel geçer doğrulara ulaşma çabası
- Rasyonel Olma: Akıl ve mantığa dayalı düşünme
- Kümülatif Olmama: Birikimli ilerleme göstermez
📚 TYT Felsefe Ana Konuları
1. Felsefenin Konusu ve İşlevi
- Felsefe-bilim ilişkisi
- Felsefe-din ilişkisi
- Felsefe-sanat ilişkisi
- Felsefenin günlük hayattaki yeri
- Felsefi düşüncenin gelişimi
2. Varlık Felsefesi (Ontoloji)
- Varlığın Ne Olduğu Sorunu: Varlık-yokluk kavramları
- Varlığın Mahiyeti: Madde, idea, fenomen kavramları
- Varlık Türleri: Fiziki, psişik, matematiksel, değer varlıkları
- Varlık-Oluş Problemi: Değişim ve hareket
- Ana Madde (Arkhe) Problemi: İlk filozofların görüşleri
3. Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
- Bilginin Tanımı: Doğru, gerekçeli inanç
- Bilginin Kaynağı: Akılcılık, deneycilik, sezgicilik, pragmatizm
- Bilginin İmkânı: Dogmatizm, septisizm, kritisizm
- Bilginin Sınırları: İnsan aklının sınırları
- Doğruluk Problemi: Uygunluk, tutarlılık, pragmatik teoriler
👨🏫 Önemli Filozoflar ve Görüşleri
🏛️ Antik Yunan Filozofları
| Filozof | Dönem | Ana Görüşleri |
|---|---|---|
| Thales | MÖ 624-546 | İlk filozof, arkhe su, "Her şey sudan oluşur" |
| Herakleitos | MÖ 535-475 | Oluş felsefesi, arkhe ateş, "Her şey akar" |
| Parmenides | MÖ 515-450 | Varlık felsefesi, "Varlık vardır, yokluk yoktur" |
| Sokrates | MÖ 469-399 | Ahlak felsefesi, "Kendini bil", "Bilgi erdemdir" |
| Platon | MÖ 427-347 | İdealar kuramı, mağara alegorisi, devlet felsefesi |
| Aristoteles | MÖ 384-322 | Mantık kurucusu, altın orta, form-madde |
💭 Modern Dönem Filozofları
| Filozof | Dönem | Ana Görüşleri |
|---|---|---|
| Descartes | 1596-1650 | Rasyonalizm, "Düşünüyorum öyleyse varım" |
| Bacon | 1561-1626 | Deneycilik, tümevarım yöntemi |
| Locke | 1632-1704 | Empirizm, "Tabula rasa" (boş levha) |
| Kant | 1724-1804 | Kritisizm, kategorik imperatif |
| Nietzsche | 1844-1900 | Nihilizm, "Tanrı öldü", üst insan |
🎨 Felsefi Akımlar ve Ekoller
Bilgi Felsefesi Akımları
1. Rasyonalizm (Akılcılık)
- Bilginin kaynağı akıldır
- Doğuştan fikirler vardır
- Temsilciler: Descartes, Spinoza, Leibniz
2. Empirizm (Deneycilik)
- Bilginin kaynağı deneydir
- Zihin doğuşta boş bir levhadır
- Temsilciler: Locke, Hume, Berkeley
3. Kritisizm (Eleştiricilik)
- Akıl ve deneyi birleştirir
- Sentetik a priori yargılar
- Temsilci: Immanuel Kant
4. Pragmatizm (Faydacılık)
- Doğruluk pratik fayda ile ölçülür
- İşe yarayan doğrudur
- Temsilciler: William James, John Dewey
💡 Temel Felsefi Kavramlar
Sık Kullanılan Kavramlar:
- A Priori: Deneyden önce, deneyden bağımsız bilgi
- A Posteriori: Deneyden sonra, deneye dayalı bilgi
- Fenomen: Görünen, algılanan varlık
- Numen: Kendinde şey, bilinemez varlık
- Determinizm: Her olayın bir nedeni vardır
- İndeterminizm: Özgür irade vardır
- Nihilizm: Hiçbir değerin olmadığı görüşü
- Dogma: Sorgulanmadan kabul edilen inanç
- Paradoks: Çelişkili görünen durum
- Sofizm: Safsata, yanıltıcı akıl yürütme
📊 TYT Felsefe Soru Dağılımı
| Konu | Soru Sayısı | Önem |
|---|---|---|
| Felsefenin Tanımı ve Özellikleri | 1-2 | ⭐⭐⭐⭐⭐ |
| Varlık Felsefesi | 1 | ⭐⭐⭐⭐ |
| Bilgi Felsefesi | 1-2 | ⭐⭐⭐⭐⭐ |
| Filozoflar ve Görüşleri | 1 | ⭐⭐⭐⭐ |
🎯 Çalışma Stratejileri
1. Kavram Haritaları Oluşturma
- Filozofları ve görüşlerini şemalarla gösterin
- Akımlar arası ilişkileri çizimlerle belirtin
- Kavramları görsel olarak gruplandırın
2. Karşılaştırmalı Öğrenme
- Zıt görüşleri yan yana koyun (Herakleitos-Parmenides)
- Benzer görüşleri gruplandırın
- Filozofların ortak ve farklı yönlerini belirleyin
3. Güncel Örneklerle İlişkilendirme
- Felsefi kavramları günlük hayattan örneklerle açıklayın
- Modern problemlere felsefi yaklaşımlar geliştirin
- Film ve kitaplardan felsefi temalar çıkarın
📝 PDF Özet İçeriği
TYT Felsefe PDF İçeriği:
- ✅ Tüm filozofların özet tablosu
- ✅ Felsefi akımların karşılaştırması
- ✅ Önemli kavramlar sözlüğü
- ✅ Kronolojik filozof listesi
- ✅ Soru çözme teknikleri
- ✅ Ezber kolaylaştırıcı teknikler
- ✅ Çıkmış soru analizleri
⏰ Haftalık Çalışma Programı
| Gün | Konu | Süre |
|---|---|---|
| Pazartesi | Felsefenin tanımı ve özellikleri | 45 dk |
| Salı | Antik Yunan filozofları | 60 dk |
| Çarşamba | Varlık felsefesi | 45 dk |
| Perşembe | Bilgi felsefesi | 45 dk |
| Cuma | Modern filozoflar | 60 dk |
| Cumartesi | Felsefi akımlar | 45 dk |
| Pazar | Genel tekrar ve test | 90 dk |
💡 Başarı İpuçları
- 📖 Filozofların hayat hikayelerini okuyun
- 🎬 Felsefi temalar içeren filmler izleyin
- 💭 Felsefi soruları arkadaşlarınızla tartışın
- 📝 Kendi felsefi görüşlerinizi yazın
- 🔄 Düzenli tekrar yapın
- ❓ Soru çözmeyi ihmal etmeyin
⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sık Yapılan Hatalar:
- ❌ Filozofları ve görüşlerini karıştırmak
- ❌ Kavramları yanlış kullanmak
- ❌ Felsefi akımları birbirine karıştırmak
- ❌ Tarihsel sıralamayı bilmemek
- ❌ Sadece ezber yapmak, anlamadan geçmek
🎯 Sonuç
TYT Felsefe, düşünce sistematiğini ve mantıksal akıl yürütmeyi geliştiren önemli bir derstir. Filozofları ve görüşlerini anlamak, kavramları doğru kullanmak ve felsefi problemler üzerinde düşünmek, hem sınavda başarılı olmanızı hem de hayata daha analitik bakmanızı sağlayacaktır.
Bu rehber, ÖSYM'nin son yıllardaki soru trendleri ve felsefe öğretim programı doğrultusunda hazırlanmıştır.
K
Kazım İncebacak
Sınav Başarı Uzmanı
6 Yıl
Tecrübe
500+
Başarılı Öğrenci
%95
Başarı Oranı
Size özel hazırlanmış çalışma programları ile hedeflediğiniz sınavda başarıya ulaşın.
Danışmanlık için İletişim4.9/5 Öğrenci Memnuniyeti